11 gru

ZASADY PLANOWANIA CODZIENNEGO POŻYWIENIA

Pierwszym warunkiem prawidłowego układania jadłospisu jest zachowanie równowagi składników pokarmowych. Wielką pomocą przy tym jest znajomość dziennych norm wagowych najważniejszych składników zapobiegawczych. Przystępując do planowania jadłospisów, ażeby normy te można było uwzględnić, należy najpierw ustalić:

1)    dla kogo jadłospis jest przeznaczony (wiek, rodzaj pracy, tryb życia, płeć), 2) na jaki sezon, 3) w granicach jakiego budżetu.

Następnie należy zaplanować posiłki, pamiętając, aby w pierwszym rzędzie uwzględnić w nich produkty zapobiegawcze i nie zapominać o żadnej z dziewięciu grup artykułów spożywczych. Produkty należy tak rozdzielić, aby najbardziej sytny i pożywny był obiad, a najmniej kaloryczna kolacja. Przy lekkiej pracy fizycznej, gdy ogólna wartość pożywienia ma wynosić około 3000 kalorii dziennie, podział kalorii na poszczególne posiłki w ciągu dnia można ustalić w następujący sposób:

śniadanie    1000    kalorii
obiad    1200
kolacja    800
Razem 3000 kalorii

Podział kalorii przy stosowaniu trzech posiłków w ciągu dnia dla ludzi nie pracujących fizycznie, lecz zajmujących się lekkimi rzemiosłami (np. zegarmistrzostwo, złotnictwo, krawiectwo, dziewiarstwo ręczne itp. a także praca biurowa) można ustalić w następujący sposób:

śniadanie    900    kalorii
obiad    1000
kolacja    600
Razem 2500 kalorii

Jeżeli do ogólnie przyjętych wytycznych planowania wprowadzić trzeba zmiany podyktowane trybem życia, nie powinny one w żadnym przypadku dotyczyć obiadu, lecz wyłącznie śniadania i kolacji. Np. jeśli obiad podawany jest późno, wówczas należy planować sytne i pożywne pierwsze lub drugie śniadanie i odwrotnie, jeśli obiad podawany jest wcześnie, należy planować sytniejszą i więcej kaloryczną kolację. Załączone przykładowe jadłospisy obiadów powinny więc być w taki sposób uzupełniane.

Jednym z najważniejszych i często spotykanych błędów żywienia jest lekceważenie pierwszego śniadania, które przeważnie jest bardzo jednostajne, nisko wartościowe i spożywane najczęściej w wielkim pośpiechu. Następstwem takiego śniadania jest niedostateczne zaopatrzenie ustroju w zasoby składników odżywczych, których zapas wyczerpał się w ciągu nocy. W wyniku takiego odżywiania organizm nie jest właściwie zasilany i szybko ulega wyczerpaniu i zmęczeniu. Ponieważ na pierwsze śniadanie nie zawsze uwzględniane jest mleko, ser, masło i owoce względnie przetwory owocowe, zdarza się często, że w ciągu dnia nie ma już sposobności na spożycie tych produktów, a przez to ich norma spada poniżej koniecznego minimum.