Odżywianie w chorobach układu nerwowego

Badania dowiodły, że pokarm ma doniosły wpływ na działalność układu nerwowego. Stwierdzono, że rozmaite diety pokarmowe wpływają na procesy pobudzania i hamowania w korze mózgowej. Ustalono, że na czynność kory mózgowej wpływa nie tylko jakość pokarmu, ale również czas przyjmowania posiłków. Przy nieregularnym podawaniu posiłków zmniejsza się pobudliwość kory oraz wielkość reakcji warunkujących co doprowadza do zaniku łaknienia. Dowiedziono, że u dzieci istnieje związek między zaburzeniami czynności mózgu a niedoborami pokarmowymi. Najlepiej udokumentowane są badania nad szczególnie ważną rolą, jaką odgrywają witaminy w zachowaniu normalnych czynności układu nerwowego. Zwrócimy uwagę na mniej lub więcej wybiórcze uszkodzenia układu nerwowego pod wpływem niedoboru witamin.

Niedobór witaminy A powoduje zmiany zwyradniające w mózgu, rdzeniu kręgowym, a czasem i w nerwach cząstkowych, dochodzi do porażeń, ślepoty. Dieta wegetarian jest bogatą w witaminę A (lub prowitaminy), a jedynie przy zaburzeniach wchłaniania może dojść do awitaminozy.

Szczególnie ważną rolę w fizjologii i patologii układu nerwowego odgrywa zespół witamin B. Niedobór witaminy B1 powoduje, jak już wspomniano, beri-beri — chorobę na szczęście dziś już występującą w niewielu krajach. Innym ciężkim zespołem chorobowym występującym przy niedoborze witaminy B1 jest tzw. mózgowa beri-beri (encephalopatia Wernickiego), która cechuje się zaburzeniami psychicznymi, porażeniami mięśni, gałek ocznych, niezbornością kończyn, napadami padaczkowymi, zaburzeniami w połykaniu. Objawy te występują zwykle przy jednoczesnym braku witaminy B1 oraz witaminy B2 i kwasu nikotynowego. Zaburzenia układu nerwowego mogą poprzedzać objawy skórne, zmiany na błonach śluzowych i w przewodzie pokarmowym. Cierpienia te mogą być wywołane nie tylko przewlekle niedoborową w witaminy grupy B dietą, ale również po chorobach sprowadzających niedobory pokarmowe jak np. gruźlica, choroby przewodu pokarmowego, wymioty niepowściągliwe itp.

Znamy wiele jednostek chorobowych układu nerwowego, w których leczeniu dużą rolę odgrywają pozostałe witaminy grupy B. Z innych witamin pewne znaczenie dla układu nerwowego ma witamina E. Nie ma dostatecznych dowodów, by witamina C miała wpływ na układ nerwowy, a podawanie tej witaminy w psychozach alkoholowych i starczych ma jedynie znaczenie dla ogólnej poprawy kondycji chorego.