12 wrz

Grzyby – Orzechy – Winogrona

Grzyby zawierają dużo magnezu (50 mg), fosforu (100 mg), cenne białko. Grzyby świeże lub suszone stanowią doskonałe smakowo dodatki do różnych zup, sosów i właściwie do wszystkiego. Jest tylko jedno „ale” i to bardzo poważne — z grzybami nie ma żartów. Grzyb stary, choć „za młodu” jadalny jest trujący.  Grzyby można jeść na świeżo tylko bezpośrednio po zbiorze. Np. kurki przechowywane w lodówce w szczelnych torebkach z folii przez 2 dni (wydaje się, że to dobrze, bo nie wysychają) mogą stać się przyczyną groźnych zatruć.

Tabela. Skład chemiczny niektórych grzybów

Składniki Pieczarka Kurka Borowik
zawartość w 100 g części jadalnej
Woda 90,5 — 91,1 g 90,9 — 92,9 g 88,6 g
Białko 2,76 g 1,52 g 2,77 g
Tłuszcz 0,18— 0,30 g 0,43— 0,55 g 0,44 g
Cukrowce 2,60— 3,10 g 2,90— 3,10 g 4,25— 5,47 g
Błonnik 0,90 g 1,05 g
Związki

nieorganiczne

0,90— 1,10 g 0,67— 0,88 g 0,81 g
Sód 3,7 — 9,0 mg 1,0 — 7,0 mg 3,7 — 9,0 mg
Potas 464,0 —520,0 mg 305,0 —914,0 mg 468,0 —520,0 mg
Wapń 9,0 mg 0 — 26,0 mg 9,0 mg
Mangan 0,08 mg 0,5 — 2,0 ng 0,05— 0,2 mg
Żelazo 0,7 — 3,1 mg 6,5 mg 1,0 mg
Miedź 1,79 mg 2,0 — 10,0 ng 0,2 — 1,0 mg
Cynk 0,28 mg 2,0 — 8,0 ng 0,2 — 0,8 mg
Fosfor 115,0 mg 44,2 mg 115,0 mg
Fluor 0,025—0,037 mg 0,050 mg 0,063 mg
Chlor 25,0 mg
Jod 18,0 ng
Witamina D 2,0 — 6,3 ng 8,25 ng 8,3 ng
Witamina E 0,83 mg 0,06 ng 0,63 mg
Witamina K 0,01 mg  —
Witamina B1 0,05— 0,15 mg 0,01— 0,03 mg 0,033 mg
Witamina B2 0,05— 0,55 mg 0,15— 0,37 mg 0,37 mg
Kwas

nikotynowy

6,0 — 7,0 mg 6,5 mg 4,9 mg
Kwas

pantotenowy

1,7 — 2,5 2,43— 2,97 mg
Witamina B6 0,045— 0,05 mg
Biotyna 0,016 mg
Kwas foliowy 0,027— 0,033 mg
Witamina C 2,0 — 14,0 mg 2,0 — 10,0 mg 2,5 mg

Orzechy

Orzechy stanowią jeden z najbardziej esencjonalnych pokarmów w diecie wegetariańskiej. Orzechy laskowe są równie cenne jak włoskie. Tabele przedstawiają skład chemiczny orzechów laskowych i włoskich. Na szczególna uwagę zasługuje bardzo wysoka zawartość fosforu i innych związków, które pobudzają pracę mózgu. Oprócz bardzo wysokiej często przekraczającej 60 g zawartości tłuszczu, mają około 14 g białka i to białka dobrze przyswajalnego. Orzechy włoskie zawierają cynk i kobalt.
Orzechy, chociaż zawierają dużo potasu (laskowe również bardzo dużo wapnia), są kwasotwórcze ( — 9 włoskie, —2 laskowe). Cukrowców zawierają prawie tyle, co białka — ok. 14 g. Orzechy, szczególnie nie rozdrobnione np. na pastę, są ciężko strawne. Wszelkie pasty orzechowe z warzywami i innymi owocami mogą stanowić pełnowartościowy posiłek. Częstym błędem jest spożywanie orzechów z bitą śmietaną czy innymi kremami przygotowanymi na maśle czy margarynie. Tak przygotowane orzechy mogą wywoływać poważne zaburzenia w czynnościach układu trawienia.

Tabela. Skład chemiczny orzechów laskowych

Składniki Zawartość w 100 g części jadalnej Składniki Zawartość w 100 g części jadalnej
Woda 5,4— 7,11 g Fluor 0,003— 0,030 mg
Białko 12,7— 14,0 g Jod 0,15 ng
Tłuszcz 60,0— 62,7 g Karoteny 0,024— 0,027 mg
Cukrowce 12,6 g Witamina E
Błonnik 3,0— 3,17 g Witamina B1 0,39 — 0,4 mg
Witamina B2 0,15 — 0,25 mg
Związki nie organiczne 2,49 g Kwas nikotynowy  1,2 — 2,0 mg
Sód 2,0 mg
Potas 600,0—620,0 mg
Magnez 140,0 mg Kwas pantotenowy 1,05 — 1,11 mg
Wapń 200,0—286,0 mg Witamina B6 0,54 mg
Mangan 4,2 mg Kwas foliowy 55,5 —88,7 ng
Żelazo 3,0— 4,5 mg Witamina C 0— 6,0 mg
Miedź 1,2— 1,35 mg Cukry reduk. 0,48 g
Fosfor 300,0—354,0 mg Cukry nie-reduk. 4,14 g

 

Tabela. Skład chemiczny orzechów włoskich

Składniki Zawartość w 100 g części jadalnej Składniki Zawartość w 100 g części jadalnej
Woda 3,3— 7,18 g Fluor 0,68 mg
Białko 14,2 — 15,0 g Chlor 1,01 mg
Tłuszcz 58,5 — 68,1 g Jod 3,0 ng
Cukrowce 13,0 — 15,0 g Karoteny 0,018— 0,078 mg
Błonnik 2,1 — 3,0 g Witamina B1 0,20 — 0,48 mg
Witamina B2 0,060— 0,16 mg
Związki nieorganiczne 1,65— 1,7 g
Sód 2,0 — 5,0 mg Kwas nikotynowy 0,6 — 1,12 mg
Potas 450,0 —700,0 mg
Wapń 60,0 — 83,0 mg Kwas pantotenowy 0,88 — 1,09 mg
Mangan 1,8 mg Witamina B6 0,79 mg
Żelazo 2,0 — 2,1 mg Kwas foliowy 0,068— 0,087 mg
Kobalt 5,0 ng Witamina C 2,0 —30,0 mg
Miedź 0,3 — 1,0 mg Kwas olejowy 8,65 —11,1 g
Cynk 2,4 mg Kwas linolenowy  1,91 — 7,72 g
Fosfor 380,0 —500,0 mg Kwas arachidowy 0,60 g

Winogrona

W naszym klimacie winogrona nie zawsze dobrze dojrzewają, ale nasze krajowe odmiany są nie gorsze pod względem wartości odżywczej od importowanych. Zawierają dużo potasu – 200 mg, wapnia- 30 mg,  fosforu – 30mg, glukozy i fruktozy – 15 g, błonnika – 1 g,  kwasów organicznych,kwasu nikotynowego i magnezu – 15 mg. Ponadto zawierają mangan, żelazo, cynk, miedź, barwniki, w tym karoteny oraz co niezwykle cenne, trochę dobrze przyswajalnego jodu. Nasze krajowe winogrona nie nadają się do produkcji rodzynków; ale można je suszyć (szczególnie w latach o dużej ilości słonecznych i suchych dni) i tak zakonserwowane spożywać przez cały rok. Winogrona importowane (obecnie i krajowe) są prawie zawsze konserwowane chemicznymi środkami grzybo i bakteriobójczymi. Nie zawsze zwykłym myciem da się te środki usunąć. Dlatego wegetarianie myją winogrona w zimnej, ciepłej i powtórnie w zimnej wodzie bieżącej.

Tabela. Skład chemiczny winogron

Składniki Zawartość w 100g części jadalnej Składniki Zawartość w 100g części jadalnej
Woda 79,1 — 82,0 g Fosfor 21,0 —30,0 mg
Białko 0,50— 0,90 g Fluor 0,016 mg
Tłuszcz 0,40— 0,50 g Chlor 15,0 mg
Cukrowce 16,0 — 17,0 g Jod 0,7 ng
Błonnik 0,5— 1,23 g Miedź 0,07 mg
Karoteny 0,015— 0,048 mg
Związki nie organiczne 0,48— 0,58 g Witamina B1 0,03 — 0,06 mg
Sód 0,5 — 5,0 g Witamina B2 0,01 — 0,04 mg
Potas 160,0 —250,0 mg
Magnez 15,0 mg Kwas nikotynowy 0,15 — 0,20 mg
Wapń 17,0 — 30,0 mg Witamina B6 0,036— 0,048 mg
Mangan 0,09 mg Witamina C 2,9 — 5,0 mg
Żelazo 0,2 — 0,6 mg
Cynk 0,02— 0,20 mg Cukier inwertowany 15,0 g